Sabi sa Media, ang eleksyon na naganap nuong nakaraang Mayo 10 ay ang pinaka-matagumpay na halalan sa kasaysayan ng Pilipinas. Sa mata ng mga camera ng media nakita ng buong Pilipinas ang mga pangyayari sa ibang presinto ng pagboto at ang paraan ng pagsasagawa ng eleksyon. Marahil marami sa ating mga kababayan ay sang-ayon sa pahayag na iyon nga ang pinaka-matagumpay na naging halalan sa bansa sapagkat iyon ang pinakita sa kanila ng kani-kanilang mga telebisyon at pinarinig ng kani-kanilang mga radyo noong araw ng Mayo 10.
Maaring totoo nga ang mga iyon sa kabuuang perspektibo o kung ang iyong basehan ay ang eleksyon sa kabuuang bansa. Pero ang tagumpay na kanilang nakita nung araw ng Mayo 10 ay hindi ko nasaksihan sa aking kinalalagyan nuong araw na iyon.
Sa kauna-unahang pagkakataon naranasan ko ang maging isang tagabantay ng boto, hindi para sa isang kandidato kundi para sa isang malinis na halalan. Sumapi ako sa isang grupo ng mga abogado at kapwa ko estudyante ng abogasya para maging “paralegal” sa araw ng halalan at magbantay kung tama ang pag-gamit sa sistema ng eleksyon. Marami ang nagtaka bakit ako at ang aking mga kaibigan ay sumapi sa grupo na iyon sapagkat napakaraming malalaking partido ang lumiligaw sa mga kapwa namin “paralegals” para sumapi sa kanila kapalit ng masasabi nating mgandang bayad.
Oo, tumanggi kami na magtrabaho sa isang partido sapagkat alam namin na hindi lahat ng kanilang kandidato ay aming pinaniniwalaan at siyang magiging laman ng aming balota. Masaya ako at ang aking mga kaibigan kahit nagtrabaho kami bilang mga “paralegal” ng walang bayad kundi salamat nuong araw ng Mayo 10 dahil napatunayan namin sa aming mga sarili na mahal nga namin ang Pilipinas at hindi pala kaya mabili ang pagmamahal na iyon at ang aming prinsipyo.
Mayo 10, nadestino ako at isa sa aking kaibigan sa isang “public school” na ‘di kalayuan sa aking tirahan. Marami sa mga botante sa eskwela na iyon ay personal ko na ka-kilala, doon din ang presinto ng aming barangay kaya ako din na isang “election watchdog volunteer” ay nagawa parin na makaboto.
At doon ay aking nasaksihan na garapalang binababoy ang sistema ng halalan. Ayon sa batas, bawal ang ano mang paraan ng kampanya sa loob ng “30 meters radius” mula sa presinto ng halalan. Pero sa araw na iyon, tila nagmistulang basurang dokyumento ang batas. Mismong mga opisyal ng barangay ang siyang nangunguna sa pagsuway at pagbalewala sa batas pang-eleksyon. Isang Punongbarangay ang nasaksihan ng aking kasama na bumubulong sa isang botante kung sino ang dapat iboto sa loob mismo ng presinto habang hawak ng botante ang kanyang mismong balota. Mga kagawad ng barangay ang siyang nabansagan na “bulong gang” dahil sa kanilang pag bulong ng pangalan ng pinapaborang kandidato sa mismong “gate” ng eskwelahan.
Isa muling Punongbarangay ang siya mismong nag “set-up” ng tolda na may pangalan at kulay ng mga kandidato sa mismong tabi ng eskwelahan, isang malinaw na pag gawa ng krimen ng “unlawful electioneering” na siyang may kaukulang kaparusahan sa ilalim ng batas na pang-eleksyon. Balibalitaang bentahan ng kanilang mga boto, pagtanggap ng regalo mula sa kandidato at garapalang pag alok ng libreng sakay sa jeep ng isang tumatakbo sa pagka-mayor. Isa ring kandidato sa pagka-konsehal ay namataang umaaligid sa tapat ng eskwelahan at suot ang kanyang “trademark” na “campaign get-up.” Ang mga guro na nagtatrabaho sa eleksyon ay siya mismong may hawak ng “parphernalia” ni congressman. Mga armadong pulis na nakapaligid sa presinto ng pagboto na di lalayo ng “50 meters radius” na siyang pinagbabawal ng batas.
Lahat ng aming nasaksihan ay aming sinita sa ngalan ng aming pagiging “paralegal” na kinikilala ng mismong COMELEC. Ngunit kami ay nagmistula lamang propeta na walang nakikinig. Insulto ang aming naramdaman ng sa aming mismong harapan ay ginagahasa si inang hustisya at ang batas ng eleskyon.
Sa aming paaralang pang-abogasya itinuro sa amin an walang sinuman ang mas nakatataas sa batas at dapat itong sundin ng lahat ng mamamayan sa bansa. Sa presintong aming kinalagyan, itinuro ng tadhana sa amin na ang natutunan naming mga batas sa eskwela ay maaaring maging basahang papel sa araw na ang nais ng mga pulitiko ay makamtan ang ninanais na pwesto.
Nakakalungkot isipin para sa isang “paralegal” na siyang may pagmamahal sa konstitusyon at mga batas ay walang magawa sa nangyayari dahil sa dami ng gumagawa ng pambababoy na iyon sa kanyang paligid. Hindi namin makuha humingi ng tulong sa mga opisyal sa aming paligid sapagkat sila mismo ay marumi ang kamay at may pabor sa isang pulitiko na maaring nagbigay palaman sa kanilang bulsa.
Paano natin masasabi na ang isang halalan ay bagong simula para sa ating bansa kung ang paraan ng halalan ay madumi? Paano tayo magtitiwala sa isang naluklok na mambabatas kung ang kanyang pagkapanalo ay bunga ng pandaraya sa batas? Paano tayo uunlad kung tayo mismo ay hindi makasunod ang simpleng patakaran inilatag sa atin?
Nakakalungkot isipin pero ang tagumpay ng Mayo 10 ay hindi nasaksihan ng aking mata.
Mapayapa nga ba ang eleksyon? Sabi nila oo, dahil hindi ganoon karami ang nasawi at nasaktan gaya ng dati. Sa presinto na aking pinagtrabahuhan, wala din namang taong nasaktan. Ang tanging nasaktan lamang ay si Inang Hustisya na sa harapan ko mismo ay ginahasa ng taongbayan para lamang sa panandaliang pang-laman ng tiyan.
Mayo 10, namatay ang batas sa aking mga mata. Nawa ay sa bukas o makalawa makita ko siyang bumangon muli at husgahan ang tiwali.
No comments:
Post a Comment